Nowoczesne leczenie astmy oskrzelowej – personalizacja terapii
Astma oskrzelowa to przewlekła choroba zapalna drzewa oskrzelowego, występująca zarówno u dzieci jak i osób dorosłych. Cechuje się przewlekłym charakterem, z okresami zaostrzeń i remisji, a głównymi objawami są napady świszczącego oddechu, uczuciem duszności i kaszlem. Istnieje szereg czynników nasilających objawy tego schorzenia jak kontakt z alergenem, infekcja czy nawet ekspozycja na zanieczyszczenia powietrza.
Diagnostyka astmy polega na m.in. na badaniach zarówno czynnościowych płuc (jakim jest badanie spirometryczne) czy określenie statusu alergicznego (np. przez wykonanie punktowych testów skórnych czy panelu sIgE). Niemniej jednak, w określonych sytuacjach, prawidłowe wyniki powyższych badan, nie wyklucza rozpoznanie tego schorzenia.
Leczenie astmy polega na kontrolowaniu objawów przewlekłych oraz znoszenia dolegliwości występujących w czasie zaostrzeń. Co ważne, leki kontrolujące objawy choroby muszą być stosowane regularnie, niezależnie od tego, czy dolegliwości astmy są obecne, czy nie. Zwykle nie działają natychmiast, a efekt ich stosowania pacjent odczuwa dopiero po kilku tygodniach. Do kontrolujących objawy należą: wziewne glikokortykosteroidy („sterydy wziewne”), długodziałające leki rozszerzające oskrzela – długodziałające betamimetyki, lek antyleukotrienowy czy wziewny krótkodzialający cholinolityk. Obecnie, często stosujemy leki typu combo- tzn. w jednym inhalatorze znajdują się zarówno glikokortykosteroid jak i lek rozszerzający oskrzela. Taka kombinacja ułatwia i upraszcza codzienną terapie astmy, a z drugiej strony, umożliwia szybsze uzyskanie kontroli schorzenia. W grupie leków „combo” są takie, które posiadają rejestrację zarówno do leczenia przewlekłego jak i do przerywania napadów duszności. Stosowanie tego typu inhalatorów zapewnia bardziej spersonalizowaną terapie oraz zmniejszenie dawki przewlekle stosowanych wziewnych glikokortykosterpidów.
Czasami jednak taka terapia jest niewystarczająca, i pomimo zwiększenia dawek leków wziewnych, musimy sięgną po terapię potrójną, a gdy nadal nie uzyskujemy kontroli objawów lekarz musi sięgnąć po kolejną grupę leków przewlekłych – glikokortykosteroidy systemowe czyli najczęściej podawane w formie tabletek doustnych. Tą grupę leków stosujemy w ciężkich przypadkach astmy, pamiętając o ich działaniach niepożądanych takich jak cukrzyca, nadciśnienie, osteoporoza, zaćma itd. Do niedawna stanowiły one najsilniej działająca grupę leków, a ich stosowanie było niezbędnym elementem leczenia przewlekłego osób z najcięższymi postaciami astmy.
Sytuacja zmieniła się w 2012r, kiedy to do lecznictwa zamkniętego (tzn. szpitali) został wprowadzony nowy typ terapii – tzw. leczenie biologiczne. Ten nowatorski typ terapii początkowo był dedykowany tylko do jednego typu astmy – tzn astmy alergicznej, jednak obecnie dysponujemy kilkoma lekami, o różnych mechanizmach działania, które umożliwiają pomoc większej grupie pacjentów. Daje to tez możliwość jednak spersonalizowanego leczenia również w tej najcięższej grupie pacjentów. Stosowanie tych leków zdecydowanie zmniejsza ryzyko zaostrzeń choroby, poprawia kontrolę schorzenia oraz umożliwia zmniejszenie lub całkowite wycofanie z terapii glikokortykosterpoidów systemowych.
Autor tekstu: Barbara Jasiewicz-Honkisz
ALERGOLODZY PRZYJMUJĄCY W CENTRUM MEDYCZNYM
